Bạn từng bối rối không biết nên viết “trừa hay chừa” mới đúng chính tả? Trong giao tiếp hàng ngày, hai từ này dễ khiến nhiều người nhầm lẫn vì cách phát âm gần giống nhau. Vậy đâu là từ đúng theo chuẩn tiếng Việt hiện nay? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây để tránh những lỗi sai thường gặp và sử dụng từ ngữ chính xác hơn nhé.
Phân biệt “trừa hay chừa” trong tiếng Việt
Để hiểu đúng về cặp từ này, trước tiên chúng ta cần phân tích từng từ một cách chi tiết:
Từ “trừa” là gì?
Trừa là một từ không tồn tại trong tiếng Việt chuẩn. Đây là cách viết sai do nhầm lẫn trong cách phát âm hoặc do thói quen địa phương. Khi tìm kiếm từ này trong các từ điển tiếng Việt chính thống như Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học hay Từ điển Hoàng Phê, bạn sẽ không thể tìm thấy từ “trừa”.
Từ “chừa” là gì?
Chừa là từ chính xác và được công nhận trong tiếng Việt. Từ này có nhiều nghĩa tùy theo ngữ cảnh sử dụng:
- Bỏ không làm nữa, không tái phạm: chừa thói quen xấu
- Để lại, dành ra, không lấy hết: chừa một phần cho người khác
- Tránh, kiêng: chừa rượu bia
Cách sử dụng đúng từ “chừa” trong các ngữ cảnh
Để sử dụng đúng từ “chừa“, chúng ta cần hiểu rõ các ngữ cảnh phù hợp:
Ý nghĩa “bỏ không làm nữa”
Đây là nghĩa phổ biến nhất của từ “chừa”. Khi ai đó quyết định từ bỏ một thói quen xấu hoặc không tái phạm một lỗi nào đó, họ sẽ nói là “chừa”.
Ví dụ:
- “Lần này tôi sẽ chừa thói quen đi học muộn.”
- “Sau khi bị phạt, nó đã chừa không dám phạm lỗi nữa.”
- “Bạn hứa sẽ chừa tật nói dối chứ?”
Ý nghĩa “để lại, dành ra”
“Chừa” còn có nghĩa là để lại một phần nào đó, không sử dụng hết.
Ví dụ:
- “Hãy chừa một ít bánh cho em của bạn.”
- “Cô ấy chừa lại một khoảng trống để vẽ thêm hình minh họa.”
- “Chừa một chỗ trống để đặt tủ sách nhé.”
Ý nghĩa “tránh, kiêng”
Trong ngữ cảnh này, “chừa” mang nghĩa kiêng cữ, tránh xa điều gì đó.
Ví dụ:
- “Bác sĩ khuyên anh ấy nên chừa rượu bia.”
- “Vì sức khỏe, cô ấy đã chừa đồ ngọt.”
Nguyên nhân gây nhầm lẫn giữa “trừa” và “chừa”
Có nhiều lý do khiến người Việt, đặc biệt là học sinh, thường nhầm lẫn giữa “trừa” và “chừa”:
Ảnh hưởng từ phương ngữ và cách phát âm
Ở một số vùng miền, cách phát âm các âm đầu “tr” và “ch” có thể gần giống nhau, dẫn đến việc nhầm lẫn khi viết. Đặc biệt tại một số khu vực miền Bắc, người dân có xu hướng phát âm “tr” thành “ch” và ngược lại.
Thiếu kiến thức về từ vựng chuẩn
Nhiều người không được học đầy đủ về từ vựng chuẩn trong tiếng Việt, dẫn đến việc sử dụng từ không chính xác. Việc thiếu đọc sách báo chuẩn mực cũng là một nguyên nhân.
Ảnh hưởng từ mạng xã hội và ngôn ngữ truyền miệng
Sự phổ biến của mạng xã hội và các nền tảng truyền thông khiến nhiều cách viết sai được lan truyền nhanh chóng. Khi thấy nhiều người viết “trừa”, người khác có thể nghĩ rằng đó là cách viết đúng.
Kết luận
Qua bài viết này, chúng ta đã làm rõ rằng “chừa” là từ đúng chính tả trong tiếng Việt, còn “trừa” là cách viết sai. Để nâng cao khả năng sử dụng tiếng Việt chuẩn xác, đặc biệt là đối với học sinh, việc hiểu rõ nghĩa và cách dùng từ “chừa” trong các ngữ cảnh khác nhau là rất quan trọng.
